Lista tematów prezentacji do egzaminu ustnego z języka polskiego (matura)

Lista tematów do egzaminu wewnętrznego z języka polskiego

opracowana dla uczniów Zespołu Szkół w Łącku na rok szkolny 2013/ 2014.

I.Literatura: 

1. Mit o Prometeuszu i jego literackie przetworzenia. Omów temat, dokonując analizy wybranych utworów z różnych epok.
2. Na podstawie analizy wybranych utworów, wskaż funkcję horacjańskiego motywu „non omnis moriar” w literaturze polskiej.
3. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw i porównaj rożne sposoby kreacji tej postaci w utworach różnych epok.
4. Dokonując analizy postaw wybranych bohaterów literackich, omów rolę lektur w kształtowaniu ich charakterów.
5. Motywy turpistyczne w literaturze polskiej. Omów temat, analizując wybrane utwory z różnych epok.
6. Polemiki, spory, prowokacje – starcia pokoleń literackich. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie.
7. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice. Omów temat na podstawie analizy wybranych utworów literackich.
8. Motyw wolnej woli człowieka. Rozważ problem, analizując wybrane teksty literackie i filozoficzne.
9. Szkoła i środowisko uczniowskie jako inspiracja twórców literackich. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych utworów.
10. Sposoby budowania nastroju w literaturze. Przedstaw i porównaj, analizując wybrane utwory.
11. Parabola jako sposób wyrażenia rzeczywistości. Na przykładach dzieł z różnych epok, określ jej funkcje w tekstach literackich.
12. Żołnierz jako bohater literacki. Ukaż jego wizerunki w różnych epokach, powiąż je z kontekstem kulturowym i historycznym.
13. Analizując wybrane utwory literackie, omów znaczenie symboliczne wykreowanych przez artystów miejsc.
14. Różne ujęcia zaświatów w wybranych utworach literackich. Przedstaw sposoby ich kształtowania i wskaż, jaką pełnią funkcję.
15. Świat wartości więźniów łagrów i lagrów. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie.
16. Motywy tyrtejskie w literaturze. Omów ich funkcję, analizując wybrane teksty z literatury romantycznej i współczesnej.
17. Związki literatury z filozofią. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
18. Relacje między człowiekiem a Bogiem. Analizując wybrane teksty, przedstaw różne ujęcia tego tematu.
19. Fascynacje nowoczesnością w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła literackie.
20. Motywy animalistyczne w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrany materiał literacki.
21. Literackie kreacje władców dobrych i tyranów. Analizując wybrane utwory, porównaj wizerunki z XX w. i epok wcześniejszych.
22. Człowiek w labiryncie. Dokonaj analizy wybranych tekstów literackich, w których występuje ten motyw i wskaż jego funkcje.
23. Duchy, zjawy, upiory w literaturze romantycznej. Omów funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów literackich.
24.  Przedstaw symbolikę imion i nazwisk wybranych bohaterów literackich oraz wskaż ich znaczenie dla kreacji postaci.
25. Drzewo – świadek, uczestnik życia bohaterów literackich… Omów temat, na podstawie analizy tekstów z różnych epok.
26. Na wybranych przykładach z różnych epok, wskaż wpływy szekspirowskie w literaturze polskiej i obcej.
27. Analizując wybrane utwory z różnych epok, objaśnij funkcję konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego.
28. Analizując utwory Bolesława Leśmiana, przedstaw sposoby kreowania czasu i przestrzeni w jego poezji.
29. Dokonując analizy utworów z różnych epok, omów wpływ domu i rodziny na kształtowanie postawy moralnej bohaterów literackich.
30. Motyw teatru świata w literaturze. Omów jego wykorzystanie, analizując wybrane utwory.
31. Dokonaj analizy porównawczej bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej.
32. Dwór ziemiański w literaturze różnych epok. Omów funkcjonowanie motywu, dokonując analizy wybranych utworów.
33. Literackie obrazy bitew. Porównaj sposoby ich ukazania i funkcje, jakie pełnią w wybranych utworach literatury pięknej.
34. Odwołując się do wybranych przykładów, omów romantyczny synkretyzm rodzajowy i gatunkowy.
35. Analizując wybrane utwory literackie, ukaż sposoby wykorzystania motywu kwiatów.
36. Od fascynacji do krytyki. Omów na wybranych przykładach, w jaki sposób twórcy różnych epok traktowali kulturę ludową.
37. Kobieta zbuntowana. Przedstaw jej wizerunek w literaturze, dokonując analizy wybranych utworów. Oceń zasadność buntu.
38. Dokonując analizy wybranych utworów literackich różnych epok, omów ukazany w nich wizerunek lekarza.
39. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat, dokonując analizy wybranych utworów.
40. Parodia, pastisz, aluzja literacka jako przykłady dialogu rożnych tekstów. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory.
41. Wykorzystując przykłady z różnych rodzajów literackich, zaprezentuj konwencję groteski w literaturze.
42. Heroizacja i deheroizacja bohaterów w literaturze polskiej. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
43. Dokonując analizy wierszy Zbigniewa Herberta, omów moralne i filozoficzne przesłanie jego twórczości.
44. Motyw nadziei w literaturze. Omów temat, analizując wybrane utwory.
45. Spotkania ludzi różnych kultur. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie.
46. Przedmioty jako obiekty i fascynacje poetów współczesnych. Omów temat, analizując utwory różnych twórców.
47. Motyw lustra i jego metaforyczne znaczenia. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie.
48. Różnice w spojrzeniu na polski dwór szlachecki. Przedstaw zagadnienie w oparciu o analizę wybranych utworów literatury polskiej.
49. Różne realizacje motywu sztuki kulinarnej w utworach literackich. Określ funkcję tego tematu w wybranych dziełach.
50. Literackie rodzeństwa. Przedstaw różne wizerunki i ukaż ich związek z ideą dzieła.
51. Zakończenie utworu literackiego. Rozważ funkcję różnego rodzaju finałów, odwołując się do wybranych przykładów.
52. Przewroty społeczne i rewolucje jako temat literatury różnych epok. Omów temat, dokonując analizy wybranych utworów.
53. Analizując wybrane utwory różnych epok, przedstaw funkcję motywów muzycznych.
54. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury, omów symbolikę kulturową stołu.
55. Ballada romantyczna jako źródło inspiracji dla twórców późniejszych epok. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory.
56. Przedstaw różne ujęcia motywu trójkąta małżeńskiego w wybranych dziełach literatury polskiej i obcej.
57. Izba i zagroda jako przestrzeń życia chłopa. Omów temat, analizując wybrane utwory.
58. Jan Paweł II (Karol Wojtyła) jako poeta, dramaturg, filozof. Ukaż etyczny i artystyczny wymiar jego dorobku literackiego.
59. Literatura wobec problemu zła. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
60. Analizując wybrane utwory, wskaż funkcję fantastyki literackiej.
61. Motywy erotyczne i ich ewolucja w poezji. Omów temat, dokonując analizy wybranych wierszy.
62. Dwudziestowieczne totalitaryzmy i próba zachowania ludzkiej godności. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury obozowej.
63. Motyw miasta w literaturze polskiej XX wieku. Przedstaw jego różne ujęcia, analizując wybrane przykłady.
64. Dokonując analizy wybranych utworów z literatury współczesnej, omów różne sposoby nawiązania do baroku.
65. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje.
66. Dokonując analizy wybranych utworów literackich, zaprezentuj różnorodne wizerunki Boga.
67. Starość jako motyw literacki. Przedstaw funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich.
68. Sacrum w literaturze rożnych epok. Omów temat, analizując wybrane utwory.
69. Utopie i antyutopie w literaturze – sposoby kreowania i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach literackich.
70. Obłąkani i szaleni. Przedstaw różne kreacje takich postaci i ich funkcje w wybranych tekstach literackich.
71. Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Omów temat analizując wybrane utwory.

II.    Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki:

1. Stworzenie świata w literaturze i sztuce. Omów temat, dokonując analizy porównawczej wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych.
2. Odmienne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce rożnych epok. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
3. Analizując utwory literackie i inne teksty kultury, przedstaw różnorodne ujęcie motywu anioła.
4. Impresjonistyczne pejzaże w malarstwie  i poezji młodopolskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
5. Inspiracje antyczne w kulturze różnych epok. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne).
6. Odmienny ideał piękna w literaturze i sztuce. Rozwiń temat na podstawie analizy przykładów z dwóch wybranych epok.
7. Interpretacje dzieł Szekspira we współczesnej sztuce filmowej. Omów temat, analizując wybrane filmy.
8. Symbolika stroju. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne.
9. Dokonując analizy wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych, porównaj funkcjonowanie motywu śmierci w literaturze i sztuce dawnej Polski.
10. Instrumenty muzyczne w literaturze i sztukach plastycznych. Wskaz funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury.
11. Odwołując się do analizowanych tekstów kultury, porównaj sposób ukazania motywu Wenus w literaturze i sztukach plastycznych.
12. Literackie i malarskie inspiracje twórczości Jacka Kaczmarskiego. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
13. Krajobrazy romantyczne i ich symbolika. Omów temat, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne.
14. Katyń w literaturze i sztuce. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych tekstach kultury.
15. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Analizując wybrane dzieła, wskaż podobieństwa i różnice.
16. Dokonując analizy utworów literackich i innych tekstów kultury, omów różnorodne ujęcia motywu sportowca.
17. Ideał kobiety w wybranych epokach. Porównaj sposób jego ukazania, analizując przykłady z literatury, malarstwa i rzeźby.
18. Świat prowincji w opowiadaniach Brunona Schulza i obrazach Marca Chagalla. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
19. Tatry i Podhale w literaturze i sztuce Młodej Polski. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
20. Dramaty Stanisława Wyspiańskiego a ich filmowa adaptacja. Dokonaj analizy porównawczej dzieł.
21. Bliskie czy odległe współczesności wizerunki św. Franciszka w literaturze i sztuce. Rozważ problem, analizując wybrane teksty kultury z różnych epok.
22. Portret Fryderyka Szopena i motyw jego muzyki w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane teksty kultury.
23. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposoby ich kreowania, dokonując analizy wybranych dzieł literackich i filmowych.
24. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, przedstaw obraz socrealizmu w literaturze  sztuce.
25. Łódź, statek jako motyw literatury i sztuki. Przedstaw jego funkcję w wybranych utworach i dziełach plastycznych.
26. Pory roku jako motyw literacki, plastyczny i muzyczny. Omów temat, dokonując analizy wybranych dzieł.
27. Dzieła malarskie jako inspiracja utworów literackich. Omów temat, dokonując analizy wybranych tekstów kultury.
28. Sposoby wyrażania opinii młodzieży o otaczającym ją świecie. Omów, analizując wybrane przykłady twórczości literackiej i plastycznej, (np. teksty rockowe, , graffiti).
29. Gotyk jako inspiracja twórczości literackiej, plastycznej i filmowej. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty kultury.
30. Motyw jabłka w literaturze i sztuce. Omów jego różnorodną funkcję, dokonując analizy porównawczej wybranych tekstów kultury.
31. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego najciekawsze – Twoim zdaniem – wykorzystania, analizując wybrane dzieła.
32. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów temat, analizując trzy wybrane przykłady.
33. Motywy antyczne w literaturze i malarstwie jednej z epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
34. Dokonując analizy wybranych utworów i dzieł plastycznych, przedstaw barokowe rozumienie piękna w poezji i sztuce.
35. Wybitne postacie historyczne i sposób ich kreacji w literaturze, malarstwie i filmie. Omów na wybranych przykładach.
36. Symbolika nagości w literaturze i sztukach plastycznych różnych epok. Omów temat, dokonując analizy wybranych dzieł.
37. Orient jako temat literacki i artystyczny. Zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania tego motywy w literaturze i innych dziełach sztuki.
38. Piosenka literacka (aktorska) w kulturze współczesnej. Przedstaw zjawisko, analizując tematykę i kształt artystyczny wybranych tekstów.
39. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj sposób realizacji tego tematu, analizując wybrane dzieła.
40. Dokonując analizy porównawczej wybranych dzieł literackich i plastycznych, przedstaw różnorodne ujęcie motywu macierzyństwa.
41. Wizerunek Żyda w literaturze i filmie XX wieku. Omów temat analizując wybrane teksty kultury
42. Motywy mitologiczne w literaturze późniejszych epok. Omów temat analizując wybrane dzieła.
43. Różne wizerunki kobiety w literaturze i sztuce modernizmu. Przedstaw na podstawie wybranych przykładów.
44. Wizerunek Matki Bożej w literaturze i sztuce różnych epok. Omów temat na wybranych przykładach.

III. Język: 

1. Najczęściej spotykane błędy językowe. Wyjaśnij, na czym polegają i przedstaw ich klasyfikację.
2. Stylizacja biblijna i jej funkcje w utworach różnych epok. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty.
3. Szyldy i reklamy w Twojej miejscowości. Dokonaj ich analizy językowej.
4. Teksty piosenek zespołów młodzieżowych jako próba opisania rzeczywistości. Omów temat, dokonując analizy wybranych przykładów.
5. Zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Rozwiń temat i przedstaw zasadność stosowania zapożyczeń z języka angielskiego lub innego wybranego.
6. Od manifestu i teoretycznych podstaw do praktyki językowej. Scharakteryzuj język i styl utworów wybranego kierunku literacko-artystycznego w XX- międzywojennym.
7. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty poetyckie.
8. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie, dokonując analizy wybranych przykładów.
9. Gwara w literaturze. Wskaż cechy stylizacji gwarowej w wybranych utworach literatury polskiej.
10. Jak mówią mieszkańcy Twojej miejscowości? Zbadaj język różnych grup pokoleniowych i zaprezentuj wnioski.
11. Analizując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej.
12. Na podstawie wybranych przykładów scharakteryzuj zróżnicowanie terytorialne współczesnej polszczyzny.
13. Na przykładzie przysłów o określonej tematyce, dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich.
14. Na podstawie zgromadzonego materiału językowego, scharakteryzuj język Twoich rówieśników.
15. Zwierzęta z związkach frazeologicznych. Wskaż ich metaforyczne znaczenie, analizując wybrany materiał językowy.
16. Język w kontaktach człowieka z sacrum. Przeanalizuj wybrane przykłady z różnych epok literackich. Uwzględnij cechy stylistyczne i gatunkowe przywołanych tekstów.
17.  Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie. Omów temat na podstawie analizy wybranych związków frazeologicznych, przysłów i przenośnych znaczeń wyrazów.
18. Mitologia antyczna w zwierciadle współczesnej polszczyzny. Odwołaj się do znanych Ci przysłów, frazeologii i przenośnych znaczeń wyrazów.
19. Magia i tabu w języku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
20. Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach literackich. Przedstaw zjawisko, analizując wybrane przykłady.
21. Funkcja magiczna języka i jej przejawy w różnego typu wypowiedzeniach. Omów problem, analizując właściwe przykłady.
22. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw sposoby wykorzystania barw w polskiej frazeologii.
23. Analizując wybrane przykłady, omów zmiany znaczeń wyrazów.
24. Humor jako sposób podejścia do świata. Omów funkcjonowanie komizmu językowego na przykładach utworów różnych epok.
25. Analizując wybrane przykłady z literatury renesansu, baroku i oświecenia, scharakteryzuj sztukę przemawiania tych epok.
26. Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
27. Język współczesnej publicystyki – nowomowa czy poprawna polszczyzna. Zbadaj problem, analizując wybrane teksty prasowe.
28. Mowa zakochanych w romantyzmie, Młodej Polsce i dziś. Omów zagadnienie, dokonując analizy wybranych przykładów.
29. Dokonując analizy odpowiedniego materiału literackiego, omów cechy języka ezopowego.
30. Analizując wybrane utwory literackie, omów funkcję archaizacji.
31. Przedstaw i scharakteryzuj język dwóch wybranych postaci literackich, których mowa wyraźnie wskazuje na ich przynależność środowiskową. Zwróć uwagę na cechy fonetyczne, leksykalne i składniowe.
32. Analizując wybrane przykłady, scharakteryzuj język komentarzy sportowych.
33. Kolokwializmy i słownictwo dosadne w literaturze. Omów ich funkcje w wybranych tekstach i oceń zasadność ich użycia.
34. Współczesny język urzędowy. Zanalizuj występujące w nim środki językowe i dokonaj oceny jego poprawności.
35. Analizując utwory wybranego poety współczesnego, przedstaw właściwości językowo-stylistyczne jego twórczości.
36. Przez język do konsumenta. Scharakteryzuj wybrane hasła reklamowe lub teksty reklam pod kątem użytych środków językowych.
37. Język piosenek młodzieżowych. Analizując wybrane teksty, wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nim odzwierciedlenie.
38. Sposoby indywidualizacji języka bohaterów literackich. Omów zagadnienie, analizując przykłady z różnych epok.
39. O dawnej sztuce pisania listów. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady epistolografii określonej epoki.
40. Funkcje języka potocznego w poezji dwudziestolecia międzywojennego. Omów temat, analizując wybrane utwory.